Kentsel Dönüşümden Neden Korkuyoruz?

Galiba bu sorunun en kolay ve çabuk yanıtı “Ya müteahhit evimizi yıkıp yenisini yapmazsa?” olacak ve bu da bilinç altındaki “sokakta kalırım, perişan olurum” korkusunu açığa vermesinden kaynaklanan kaybetme duygusudur.

Merak etmeyin devletimiz güçlü ve geçmişte yaşanmış bu tip sorunların çözümü olarak imar sistemine harikulade bir düzen getirdi. Müteahhitleri hem sınıflandırdı hem de kentsel dönüşüm yasası çerçevesinde dönüşecek binalar için teminat şartı getirdi.

Kısacası gücün yetmiyorsa bu işe girme dedi müteahhit firmalara. Şöyle ki; geçmiş iş deneyimlerine istinaden sınıflandırmaya tabi tuttuğu müteahhite senin yeni işlerdeki kapasiten ve sınırın şudur dedi ve aldığı sınıftan daha fazla bir inşaat yapmasını engellemiş oldu. İlk zamanlarda tabi ki bazı aksaklıklara ve kötü örneklere neden olacaktır ancak aksaklıklar gerekli kanun revizeleri ile  giderilecek ve işleyişi gayet başarılı hale gelecektir. Tıpkı yapı denetim kanunu gibi.

Kısa Hikaye; “Bizim bir binamız var ve binamız yaşlanmış, zemin oturmaları nedeniyle duvarlarında çatlamalar olmuş sıvaları dökülmeye başlamış. Merak ettik ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Riskli Yapı Tespit lisansı almış bir firmaya müracaat ederek binamızın mevcut durumunun analizinin yapılmasını istedik. Firma binamızın ön incelemesini yaptı ve yapının Yığma bir bina olduğunu binanın her katını ve dairesini ölçmesi gerektiğini söyledi ve bize randevu verdi. Randevu günü tüm kat malikleri kapılarını açtı ve firma ekibiyle birlikte gelerek yapıyı ölçtü. Duvar kalınlıklarına, hatıl yüksekliklerine, duvarda kullanılan malzeme cinsine ve kat yüksekliklerine baktı. Yığma yapıya yönelik analiz için laboratuvarın numune almasına gerek olmadığını öğrendik. 

Sadece duvar malzemesini ve hatıl yüksekliklerini öğrenebilmek için iki adet dış duvar ve 2 adet iç duvardan kabuk sıyırma (sıvayı dökerek) işlemi yaparak mevcut durumu öğrenmiş oldu. Ve takriben bir hafta sonra yapımızın riskli olduğunu ve dosyayı ilgili belediyeye vererek onaylattıracağını söyledi. Paniklememize gerek var mı? Evet aslında var. Ama devletin bu işler için kurduğu sisteme de güvenerek işe başlamakta lazım. Bekledik ve belediye görevlileri (mühendisler) yapımıza gelerek firmanın hazırladığı dosyayı ve yapıyı kontrol etti ve gittiler. Ardından birkaç gün sonra firma arayarak dosyanın onaylandığını ve elimize Tapu Müdürlüğü’nden bir yazı geleceğini ve itiraz etmek isteyen varsa Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne itiraz edebileceğini söyledi. Süreçlerin tamamlanmasını beklemeden bir müteahhit firma ile görüşerek binamızın yenilenmesi için etüt çalışması yapılmasını istedik. Bu süreçte bir mimarlık ofisiyle de ayrıca görüştük. Her iki büronun da yaptığı çalışmalar neticesinde kat malikleri olarak aramızda anlaştık ve müteahhit firma ile sözleşme imzaladık. Yeni binanın projeleri çizildi ilgili idareden onaylandı ve riskli çıkan yapımız yıkılarak yenileme çalışması başlamış oldu. Müteahhit firma ruhsat alabilmek için vermesi gereken kesin teminat mektubunu ayarladı. Yıkım ruhsatını aldı ve eski yapımızı yıktı. Bu süreçte sınıflandırmasının da yeterli olduğunu belediyeden öğrenmiş olduk. Dahası sınıflandırması yeterli olmasa zaten ruhsat alamayacağını ve bu binayı yapamayacağını da öğrendik.

Kentsel Dönüşüm Başvuru Süreci..

Dönüşüme girmesini istediğiniz veya yapının güvenli olup olmadığının belirlenmesi için bina performans analizi istediğiniz tüm yapılar için tek şart yapının maliki olmanızdır. Yani söz konusu bir yapıda daireniz varsa ve tapusu sizin üzerinizeyse, E-Devlet’e T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle giriş yaparak ARAAD.NET sistemi üzerinden lisanslı bir kuruluşa başvuru yapabilirsiniz. Yani tüm binanın anlaşması gerekmez. Bir kişinin başvurusu dahi yeterlidir. Tüm detaylar 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunda yer almaktadır.

Yeri gelmişken AfetRiskiAltındakiAlanlarınDönüştürülmesi.NET 🙂

Yapı Denetimi Nedir?

Yapı Denetimi 4708 sayılı Kanun ile yasal hale gelmiş olan, yapı üretimi sırasında inşaat yapımına izin verilen “Yapı Ruhsatı” belgesinde belirlenip imza altına alınarak yapıyı tüm imalat safhalarında denetleyen bir sistemdir.

Yapı denetimi firmaları Çevre ve Şehircilik Bakanlığından lisans almış firmalardır. Gerekli şartları yerine getirmiş ve asgari personeli bünyesinde barındıran firmalardır. Teknik yönden bir yapının denetimini her aşamada tam olarak yapabilecek yeteneğe sahiptirler.

Yapı denetimi firması arsa sahibi adına ruhsat eki olan projelere uygun olarak yapının imal edilmesini denetleyen, hafriyat işlerinden başlamak üzere, binanın parsel içerisinde doğru yere kurulması, yüksekliklerinin ayarlanması, temel izolasyonu ve temel modellemesinden başlayarak kalıp işçiliğinden demir işçiliğine tüm aşamaları denetleyen, yapının kaba işlerinden ince işlerine kadar tamamı kontrolünden ve onayından geçen teknik alt yapısı sağlam firmalardır. Arsa sahibi adına müteahhit firmayı veya taşeronu denetler. Kanuna göre yapı denetimi firmasının hizmet sözleşmesinin karşı tarafı arsa sahibidir.

Yasalar çerçevesinde yapı sahibinin malı yapı denetim firmalarına emanet edilmiştir.

Yapı Denetimi Firmalarında Çalışan Personeller..

4708 sayılı Kanunda da açıkça personeller belirlenmiştir. 

Kısaca özetleyelim.

  1. Proje ve Uygulama Denetçisi İnşaat Mühendisi (Statik Proje Denetçisi); Mesleki olarak yeterliliğini belgelemiş ve belli bir tecrübeye sahip olan İnşaat Mühendislerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce belgesi verilmiş denetçidir. Mesleki olarak en az beş yıllık tecrübesi ve fiilen statik projeleri çizmiş veya uygunluğunu inceleyerek onaylamış olması gereklidir.

  2. Proje ve Uygulama Denetçisi Mimar (Mimar Denetçi); Aynı şekilde mesleki olarak yeterliliğini belgelemiş ve belli bir tecrübeye sahip olan Mimarlardan en az beş yıllık tecrübesi ve fiilen mimari proje çizmiş veya uygunluğunu inceleyerek onaylamış ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce belgesi verilmiş denetçilerdir.

  3. Uygulama Denetçisi İnşaat Mühendisi; Meslekte en az beş yıl tecrübeye sahip ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünden denetçi belgesi verilmiş İnşaat Mühendisi olan denetçilerdir.

  4. Uygulama Denetçisi Makina Mühendisi; Meslekte en az beş yıl tecrübeye sahip ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünden denetçi belgesi verilmiş Makine Mühendisi olan denetçilerdir.

  5. Uygulama Denetçisi Elektrik Mühendisi; Meslekte en az beş yıl tecrübeye sahip ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünden denetçi belgesi verilmiş Elektrik Mühendisi olan denetçilerdir.

  6. Yardımcı Kontrol Elemanı Mimar/Mühendis; Üniversiteden mezun olmuş ve meslek odasına kaydını yaptırmış olan Mimar, İnşaat Mühendisi, Elektrik Mühendisi, Makine Mühendisi olan herhangi bir deneyim şartı bulunmayan mühendislerdir.